Resmi ziyaret için Türkiye'de bulunan İrlanda Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Coveney, Türkiye ile ikili ilişkileri ve İrlanda'nın NATO üyelik başvurusu ihtimalini değerlendirdi.

Türkiye ile İrlanda'nın ticaret hacminin 2021'de 1.7 milyar dolarla tarihindeki en yüksek seviyeye yükseldiğine işaret eden Coveney, ancak tarafların sahip olduğu potansiyelin bu miktarın çok üzerinde olduğunu vurguladı. İrlandalıların tatil için en çok tercih ettikleri 5. ülkenin Türkiye olduğunu aktaran Coveney, ticaretin yanı sıra öğrenci değişimi, üniversiteler arası ortak araştırma programları gibi alanları da kapsayan iş birliğinin her iki ülke için de oldukça faydalı olacağı değerlendirmesinde bulundu.

Coveney, Türkiye'nin gelecek dönemde Avrupa Birliği (AB) ile olan ilişkilerinde gelişme kaydedilebileceğini belirterek oldukça istikrarsız ve çatışmaların görüldüğü bir dönemde iş birliğinin sorunların çözümünde çok önem taşıdığını söyledi.

‘Askeri organizasyonlara karşı bağlantısızlık pozisyonumuzu koruyacağız’

Coveney, İrlanda'nın NATO'ya üyelik başvurusu yapan ülkeleri takip edip etmeyeceğine ilişkin soruya şu yanıtı verdi:

"(İrlanda'nın olası NATO üyeliği başvurusu) Bunun kısa vadede gerçekleşebileceğini düşünmüyorum. Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmak için başvurduklarını görüyoruz. İstekleri buysa umarım başarırlar. AB'ye üye olmalarına karşılık NATO'ya üye olmayan 4 ülke bulunuyor; İrlanda, Avusturya, Malta ve Kıbrıs. İrlanda olarak şu anda odak noktamızın, kendi savunma ve güvenlik kapasitesi alanlarındaki yatırımımızı artırmak olduğunu düşünüyorum. Diğer AB üyesi ülkelerle bu alanlardaki iş birliğimizi artıracağız. Fakat şu anki durumumuzun İrlanda'nın askeri organizasyonlara karşı koruduğu bağlı olmama ve tarafsızlık prensibine uyumlu olduğunu düşünüyorum. Askeri organizasyonlara karşı bağlantısızlık pozisyonumuzu koruyacağız."

‘İngilizlerin 'Kuzey İrlanda Protokolü'nü tek taraflı değiştiren yasa teklifi yasa dışı’

Coveney, geçen hafta İngiliz Hükümeti tarafından alınan ‘Kuzey İrlanda Protokolü’ hakkındaki kararı ‘hukuki olarak illegal’ olarak nitelendirirken, kararın İrlanda, AB ve hatta ABD tarafından tepkiyle karşılandığını söyledi.

İngiliz hükümeti, Birleşik Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenleyen Kuzey İrlanda Protokolü'nün tek taraflı değiştirilmesini öngören yasa tasarısını geçen hafta parlamentoya sunmuştu. Coveney, İngiliz hükümetinin yasa teklifine ilişkin olarak, "İngiliz hükümetinin teklifinin 'yasa dışı' olduğunu söyleyebilirim. Uluslararası hukuka göre sadece birkaç yıl önce imzaladıkları uluslararası bir anlaşmanın önemli unsurlarını bir kenara bırakmayı teklif ediyorlar. Bence bunu yapmayı seçmeleri çok üzücü. İngiliz hükümetinin kendi siyasi ve iç sebepleriyle uluslararası hukuku kasıtlı olarak ihlal etmesinin, dünyanın geri kalanına verilen çok kötü bir işaret olduğunu düşünüyorum" dedi.

Katolikler, İngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Belfast Anlaşması'na referans veren Coveney, "25 yıl önceki barış anlaşmasından bu yana İrlanda adasının kuzeyi ve güneyi arasında fiziki bir kara sınırı bulunmuyor, yeniden o günlere dönmek istemeyiz" şeklinde konuştu.

‘İrlanda ve Kuzey İrlanda'nın birleşmesi önceliklerimiz arasında bulunmuyor’

İrlanda'nın Kuzey İrlanda ile birleşme ihtimaline ilişkin soru üzerine Coveney, kısa vadede kendisinin İrlanda ve İngiltere arasında yıpranan ilişkilerin onarılmasına konsantre olduğunu vurgulayarak, orta ve uzun vadede konunun Kuzey İrlanda'daki insanların tercihleri doğrultusunda yeniden tartışılmaya açılmasının ‘meşru’ olacağını söyledi. Coveney konuyla ilgili olarak "Kuzey İrlanda'da çoğunluk Kuzey İrlanda'nın anayasal statüsünü değiştirmek isterse, o zaman insanların oy kullanması için bir referandum düzenlenebilir. Benim şu anki önceliklerimin, Brexit ile ilgili ortaya çıkan sorunları çözmek, Kuzey İrlanda'daki topluluklar ve siyasi liderler arasındaki güveni yeniden inşa etmeye çalışmak, Dublin ve Londra arasındaki güveni yeniden inşa etmeye çalışmak olduğunu söyleyebilirim" dedi.