Milyonlarca Amerikalı’nın bağışıklık sistemi artık virüsü tanıyor ve Omicron’a hatta başka bir varyanta yakalanırlarsa mücadele etmenin yollarını biliyor.

Aşı olmaya elverişli Amerikalılar’ın yarısı takviye dozlarını oldu. Şimdiye kadar yaklaşık 80 milyon enfeksiyon kayıtlara geçti ve birçok vaka kayıt altına alınamadı. Bu etkenleri de kullanan bir modelleme Amerikalılar’ın yaklaşık yüzde 73’ünün Omicron varyantına karşı bağışıklık geliştirdiğini, bu rakamın Mart ortasında yüzde 80 olabileceğini ortaya koydu.

Bu durum virüse karşı koruması olan kişilerde hastalığı önleyecek ya da hastalık süresini azaltacak. Böylece dolaşımda olan virüs oranı da azalmış olacak. Bunun da yeni dalgaları önlemesi ve hastanelerin yoğun bakım servislerinin rahatlatması bekleniyor.

Seattle’daki Washinton Üniversitesi sağlık ölçümü profesörü Ali Mokdad ‘‘Değiştik. Bu virüse maruz kaldık ve artık onunla nasıl mücadele edileceğini biliyoruz’’ diye konuştu. Mokdad modellemeyi yapan Sağlık Ölçümü Değerlendirme Enstitüsü (IHME) ile birlikte çalışıyor.

Ancak Corona virüsünün mevcut varyantı ve gelecekte ortaya çıkması kesin olan diğer varyantları tehlikeli olmayı sürdürüyor. Virüs hala her gün 130 bin Amerikalı’ya bulaşıyor ve günde 2 binden fazla kişinin ölümüne neden oluyor. Milyonlarca kişi virüs karşısında savunmasız durumda.

Gelecekte yeni dalgaların da olması bekleniyor. ‘‘Sürü bağışıklığı’’ umudu ise yeni varyantların ortaya çıkması, bağışıklığın azalması ve bazı Amerikalılar’ın aşıyı reddetmesi ile suya düşmüş görünüyor.

Ancak uzmanlara göre Corona virüsü artık yeni bir virüs değil.

Mokdad, ‘‘Yazın yeni bir dalga olsa bile iyimserim, vakalar artabilir ancak hastaneye yatma ve ölüm oranları artmayacak’’ diye konuştu.

Amerikalılar’ın çoğu ise artık pandemi öncesindeki eski hayatlarına geri dönmeye başlıyor.

Maske zorunlulukları hafiflerken, çalışanlar ofislerine dönüyor ve uçaklar doluyor. Uzmanlar bu normale dönüş sürdürülebilir mi yoksa yeni bir engel çıkar mı anlamaya çalışıyor.

Bu nedenle araştırmacılar virüs, aşı ve vücudumuzun bunlara nasıl yanıt verdiğiyle ilgili sorulara cevap bulmaya çalışıyor. ‘‘Takviye dozların etkisi Omicron karşısında ne kadar hızlı azalıyor?’’, ‘‘Enfeksiyondan gelen koruma ne kadar süre devam ediyor?’’, ‘‘Kaç tane hafif enfeksiyon hiç kayıtlara geçmedi?’’, ‘‘Kaç kişi enfekte oldu ancak semptomları az oldu?’’ Bunlar araştırmacıların üstünde durduğu sorular.

Bu soruların yanıtını arayan Amerikalı uzmanlar İngiltere, Danimarka, Güney Afrika, Katar gibi ülkelerin verilerine bakıyor.

Johns Hopkins Bloomberg Kamu Sağlığı bilimadamları bu dalganın sonunda ABD’de dört Amerikalı’dan üçünün Omicron geçirmiş olacağını tahmin ediyor.

Johns Hopkins Üniversitesi salgın hastalık uzmanı Shaun Truelove durumun konuma göre de çok farkettiğini söyledi ve bazı yerlerde enfekte olan kişi sayısının her iki kişiden biri olmasını beklediklerini kaydetti.

Bu da farklı bölge ve insan gruplarının farklı koruma ve risk düzeyi olacağına işaret ediyor. Virginia’da salgın hastalık modellemesi yapan uzmanlar nüfusu farklı bağışıklık seviyesi gruplarına ayırdı.

Buna göre Virginialılar’ın yüzde 45’inin takviye aşı veya aşı artı Omicron’a yakalanmalarından kaynaklanan koruma ile en yüksek bağışıklığa sahip olduğu tahmin ediliyor. Diğer yüzde 47'nin azalan bağışıklığa sahip olduğu ve yüzde 7'nin hiç aşılanmamış ve enfekte olmamış en savunmasız grup olduğu değerlendiriliyor.

Virginia Üniversitesi’nin COVID-19 modelleme ekibinin lideri Bryan Lewis ‘‘Bütüne bakıldığında Virginialılar’ın çoğu en azından bir doz aşı olmuş durumda. Bu toplumun bütünü için iyi bir kalkan oluşturacak. Eğer vaka sayıları çok düşerse kesinlikle bazı kısıtlamaları hafifletebiliriz’’ diye konuştu.

Yine de toplumun geneli eskisinden iyi korunma oranına sahip olsa da bazı bireyler hala hassas durumda. En iyimser tahminlere göre bile 80 milyon ya da daha fazla Amerikalı hala korumasız. Bu ABD’de pandemi boyunca görülen doğrulanmış vaka sayısıyla aynı.

Mokdad, Omicron’a yakalanabilecek olan yüzde 26’nın çok dikkatli olması gerektiğini söylüyor.

Johns Hopkins Bloomberg Kamu Sağlığı Okulu’ndan virüs araştırmacısı Andrew Pekosz, Omicron geçiren aşısız kişilerde yanlış bir güvenlik hissi oluşabileceğini kaydetti.

Öte yandan bağışıklık azalan bir şey olduğu ve yeni varyantlar ortaya çıktığı için koruma oranı da kesin ölçülebilen bir şey değil. Koruma kişiden kişiye değişiyor ve toplamda kaç kişinin korunuyor olduğunu yüzde yüz bilmek imkansız. IHME modellemesi Amerikalılar’ın yüzde 63’ü ile yüzde 81 arasında geniş bir aralığın korunduğuna işaret ediyor.

Mokdad ‘‘Gelecek aylar için çok daha iyi bir durumdayız ancak bağışık azalan bir şey olduğu için bunu garanti olarak görmemeliyiz’’ diyor.