Başkan Trump Fransa’da yapılan G7 zirvesi sonrasında İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüşme olasığılığına açık kapı bırakmış, geçen günlerde de aynı konuyla ilgili, "Her şey mümkün” mesajını vermişti.

İngiltere’nin başkenti Londra’da temaslarda bulunan ABD Savunma Bakanı Mark Esper, savunma ve güvenlik alanında tanınan bağımsız düşünce kuruluşu Royal United Services Institute'ta konuştu. Esper, "Öyle görünüyor ki İran bazı açılardan görüşme yapabileceğimiz bir noktaya doğru ilerliyor, umarım durum o şekilde gelişir” dedi.

Mark Esper’a daha sonra düzenlediği basın toplantısında bu yorumlarını nereye dayandırdığı sorusu yöneltildi. ABD Savunma Bakanı "G7 zirvesinin ardından İranlılar tarafından yapılan açıklamaların ışığında” bu açıklamayı yaptığını belirtti. Mark Esper "Adım adım o noktaya ilerlemekten kasıt belli belirsiz hamleler ve bence bu da iyi bir şey” diye de ekledi.

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif G7 zirvesi sırasında Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşmüş ancak Trump’la bir araya gelmemişti. Trump o dönem konuyla ilgili yaptığı açıklamada "Henüz bunun için erken” değerlendirmesinde bulunmuştu.

2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinin ardından İran’a yönelik yaptırımları yeniden devreye sokan Trump yönetimi, maksimum baskı politikası uyguluyor. Bu kapsamda da bu hafta içinde ABD Maliye Bakanlığı İran Devrim Muhafızları’nın mali ağını hedef alan yaptırımlar açıklamıştı. Trump yönetimi bugüne kadar uyguladığı yaptırımlarla İran’ın ham petrol satışını en az yüzde 80 oranında azaltmış durumda.

Cuma günü itibariyleyse İran’ın duruşunda bir yumuşama yok. İran’ın yarı resmi haber ajansı Fars’ın haberine göre, Devrim Muhafızları komutanı Hüseyin Selami "İran düşmanımız olan Amerika’nın amacına hizmet edip edip de müzakereye hiçbir zaman girmeyecek. Kimse de bu hedefine ulaşması için düşmana yardım etmeyecek” şeklinde konuştu.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise 3 Eylül’de yaptığı açıklamada İran’ın Washington ile hiçbir zaman ikili görüşmeler yapmayacağını söylemiş; ancak ABD’nin yaptırımları kaldırması halinde nükleer anlaşmanın imzacısı diğer ülkelerle çok taraflı görüşmelere katılabileceğini belirtmişti.

İran lideri bu açıklamasından sonra Avrupa ülkelerine de nükleer anlaşmanın kurtarılması çabalarını sürdürmeleri için 2 ay daha süre tanımıştı. Washington da Fransa’nın İran’ın nükleer anlaşmanın koşullarına yeniden tam olarak uymaya başlaması halinde Tahran’a 15 milyar dolarlık kredi sağlanması teklifine çok sıcak bakmamakla birlikte, öneriyi tamamen de geri çevirmemişti.

ABD Başkanı Trump, Eylül ayı sonunda New York’ta yapılacak BM Genel Kurulu toplantıları kapsamında Ruhani ile olası bir görüşmeyi yok saymamıştı. Trump, Beyaz Saray muhabirlerinin konuyla ilgili sorularına da İran ekonomisinin durumuna ve enflasyon rakamlarına üstü kapalı atıfta bulunarak "Elbette, her şey mümkün. Sorunlarını çözebilmeyi istiyorlar. 24 saat içinde çözebiliriz” ifadelerini kullanmıştı.

Gelen açıklamalar İran, ABD ve Avrupa ülkelerinin İran ile diplomasi konusunda kapıyı aralık bıraktığı yorumlarını güçlendiriyor. ABD Savunma Bakanı Mark Esper ile görüşen İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, eğer bir anlaşmaya varılabilirse, İran’la görüşmeye giden yolda Amerika’ya her zaman yardımcı olacaklarını söylemiş; ancak Tahran’ın sözlerinden çok eylemleriyle değerlendirilmesi gerektiğini belirtmişti.

Esper Cumartesi günü de Fransa Savunma Bakanı Florence Parly ile bir araya gelecek. Üst düzey bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi Esper ve Parly’nin gündeminde, Fransız donanmasının Hürmüz Boğazı’nda seyrüsefer özgürlüğünün sağlanması için Washington’la yapılacak işbirliğinin olacağını belirtti.

İran Cuma günü yaptığı açıklamada nükleer anlaşma kapsamında yükümlülüklerinden bir geri adım daha attığını açıklamıştı. İran’ın uranyum zenginleştirmeyi hızlandırmak amacıyla santrifüj geliştirmeye başlama kararı konusunda konuşan ABD’li yetkili "Yaptırımların uygulanmasını mümkün olan en üst düzeye çıkarmamız gerektiğine inanmayı sürdürüyoruz” dedi.

İran’la nükleer anlaşmada imzası bulunan Almanya da İran’ın santrifüj geliştirme kararının ardından "Yön değiştirmek için çok geç değil” açıklaması yapmıştı.