radyobir
radyobir

Esrarengiz balina ölümlerinin nedeni Kuzey ışıkları mı?..

Uluslararası Astrobiyoloji Dergisi'nde yayımlanan bir araştırmaya göre büyüleyici doğa fenomeni Kuzey Işıkları'nın oluşmasını sağlayan güneş fırtınaları, balinaların yön bulma yeteneklerini olumsuz etkilemiş olabilir. Bilim insanları geçen yıl 29 ispermeçet balinasının karaya vurmasının arkasında bu doğal fenomenin olabileceğini açıkladı.

05 Eylül 2017 05:38 | Kategori: Yaşam

BBC'nin Uluslararası Astrobiyoloji Dergisi'nde yayınlanan araştırmadan aktardığına göre, büyük ölçekli güneş fırtınaları yer yüzündeki manyetik alanın bozulmasına sebep olmuş, ortaya çıkan bu jeomanyetik bozulmalar balinaların yön duygusunu şaşırtmış ve böylece balinaların sığ sulara gelmesine neden olmuş olabilir.

BİR AYDAN KISA SÜREDE 29 İSPERMEÇET BALİNASI AVRUPA KIYILARINA VURMUŞTU

Geçen yılın başlarında 1 aydan kısa sürede 29 ispermeçet balinası Almanya, Hollanda, İngiltere ve Fransa kıyılarında karaya vurmuştu.

Araştırmacılar balinaların cesetleri üzerinde yaptığı incelemede bu devasa memelilerin iyi beslenmiş ve sağlıklı olduğunu tespit etmişti.

Bu durum bilim insanlarını şaşırtmış, balina ölümlerinin kaynağının iklim değişikliği ya da zehirlenme olabileceğine dair bir dizi teori ortaya atılmıştı.



​GÜNEŞ FIRTINALARI BALİNALARIN YÖN BULMA DUYGUSUNU ZEDELEMİŞ OLABİLİR

Almanya'daki Kiel Üniversitesi'nden Dr. Klaus Vanselow ve meslektaşlarının yaptığı son araştırma ise ispermeçet balinalarının Dünya'nın manyetik alanını yön bulmak için kullandığı ihtimaline dikkati çekiyor.

Manyetik alan bazı yerlerde güçlü bazı yerlerde zayıf. Araştırmacılar balinaların bu anormallikleri tıpkı insanların topoğrafik haritaları okuyabilmesi gibi okumayı öğrendiklerini söylüyor.

Ancak Kuzey Kutbu üzerine geldiklerinde Kuzey Işıkları'nı oluşturan güneş fırtınalarının güçlü olmasının bu manyetik alanı bozabileceği öne sürülüyor.

Daha önce başka araştırmacılar da güneş fırtınası aktivitelerinin kuşlar ve arıların yön bulma duygusunu zedelediğine yönelik bazı kanıtlar ortaya koymuştu.

YANLIŞ YÖNE YÜZMÜŞ OLABİLİRLER

Vanselow ve mestektaşları Aralık 2015'te görülen iki adet şiddetli güneş fırtınasının etkilerini araştırdı.
Fırtınaların ve balinaların karaya vurduğu zamanları takip eden araştırma ekibi, Atlas Okyanusu'nun ortasındaki takımadalar Azorlar'ın bulunduğu yerde yetişmiş balinaların, güneş fırtınalarının etkisini büyürken öğrenmediği için İskoçya ve Norveç arasında güneş fırtınalarına denk geldiklerinde yanlış yöne yüzmüş olabileceklerini söylüyor.

BBC'ye konuşan Vanselow "İspermeçet balinaları çok büyük canlılar. Eğer bu durum onları etkilediyse günlerce yanlış yöne yüzmüş ve sonra doğru yöne yönelmiş olabilirler. Ancak İskoçya ve Norveç arasındaki bölgede, eğer 1 ya da 2 gün yanlış yöne yüzdülerse, geri dönmeleri için çok geç olup kapana kısılmış olabilirler" ifadelerini kulandı.



'İNANDIRICI BİR HİKAYE'

Biliminsanları her ne kadar araştırmanın sonucunun 'kesin neden' olmadığını vurgulasa da araştırmanın hipotezinin güçlü olduğunu belirtti.

Almanya'daki 16 balinaya otopsi yapan Hannover Üniversitesi'nden Abbo Van Neer olayın balina ölümlerinin kesin nedeninin bu olduğunu ispatlayamadıklarını ancak teorinin mantıklı olduğunu söyledi. 

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi de (NASA) da bir süredir güneş fırtınalarının deniz memelileri üzerinde etkisinin olup olmadığını araştırıyor.

NASA'nın ilgili projesinin başındaki Dr. Antti Pulkkinen, Venselow'un ekibinin araştırması hakkında "Hayvanların kafalarının karışmasına yol açan olası nedenlerden biri bu olabilir. Bence bu inandırıcı bir hikaye. Ancak araştırma bunu kanıtlıyor mu? Bunu söylemek zor. Bu soruna veri analizi bakış açısından bakılırsa, buna etki eden tek faktör bu değil. Bu olaylara etki eden farklı bakış açıları sıralanmalı" diye konuştu.

KALAMAR İÇİN KUZEY KUTBU'NA YÖNELİYORLAR

İspermeçet balinaları, dünyanın dört bir yanında derin ve ılık-sıcak sularda yaşıyor. Bir çoğu Azorlar çevresinde gruplar halinde yaşıyor.

10-15 yaşlarındayken ise genç erkek balinalar daha soğuk sularda kalamar olduğu için Kuzey Kutbu'na doğru yöneliyor.

Bu yolculuk bazen onları İngiltere, İrlanda ve Norveç kıyılarına sürüklüyor. Normalde aynı rotadan geri dönüyorlar.

Sitemiz yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm haklarının sahibidir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir.
YUKARI