Bosna Hersek'in kuzeydoğusunda, kömür madenleriyle ünlü Banovici kasabasında bulunan eski Yugoslavya döneminden kalma buharlı lokomotifler, görenleri adeta zamanda yolculuğa çıkarıyor.

Yarım asırlık yaşlarına rağmen, bugün de bölgenin kömür yükünü çekmeye devam eden lokomotifler, yaz aylarında turistik amaçlar için de kullanıyor.

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından kasabaya çekilen demiryolu hattıyla bölgedeki zengin kömür yataklarının kullanılmaya başlanması, Banovici için ekonomik anlamda yeni bir sayfa açtı.

O dönemde kasabaya getirilen ve çoğu 1946 ila 1950 model eski Çekoslovakya yapımı buharlı lokomotifler, "kara elmas" olarak da nitelendirilen kömürün madenlerden çıkarılıp taşınmasında işçilerin adeta eli-ayağı oldu.

Ülkedeki en verimli kömür yataklarından biri olma özelliğini sürdüren Banovici'de ilk günkü tempolarıyla çalışmaya devam eden bu lokomotifler, son yıllarda "nostaljik" kimliğiyle şehrin turizmine de önemli katkı sağlıyor.

Daha önce madenlerde kullanılan 1946 yapımı "Çiro" olarak da bilinen buharlı lokomotif, 2004'ten beri yerli ve yabancı turistlerin şehir ve maden ocakları gezisinde kullanılıyor. Her yıl ortalama bin turist, nostaljik lokomotifleri görmek için kasabayı ziyaret ediyor.

Görenleri adeta zamanda yolculuğu çıkaran buharlı lokomotifler, sinema sektöründe de kullanılıyor.

Banovici'deki kömür madeninde makine mühendisi olarak çalışan Dzevad Hodzic, 2000 yılında kömür madeninde kullanılan lokomotiflerin yabancı turistlerin ilgisini çekmeye başladığını söyledi.

Turistlerin kasabaya gelerek bu tarihi lokomotiflerin fotoğraf ve görüntülerini çektiğini anlatan Hodzic, "Buharlı lokomotiflerle bölgeyi gezmek, fotoğraf molaları vererek buraların görüntülerini kaydetmek istediler. Biz de bazı trenleri bu amaçla kullanma kararı aldık. 2004'te belirli sayıda yolcu vagonları da yaptık. Şimdilerde bu vagonları turistik amaçlı kullanıyoruz." ifadelerini kullandı.

Banovici'ye gelen turistlerin daha çok buharlı lokomotiflere aşık insanlar olduğunu belirten Hodzic, burada madenden kömür çıkarmaktan çok daha kolay olan turizmle de gelir elde etmeye çalışacaklarını söyledi.

Hodzic, Banovici kömür madenindeki en yeni trenin 1976 yapımı olduğunu kaydederek "En değerli buharlı lokomotifimiz dünyanın hiçbir yerinde, tarihi eser müzelerinde dahi bulunmayan normal ray genişliğindeki "19-12" model lokomotifimiz." dedi.

Sahip oldukları trenlerin bakımını ve tamiratını da kendilerinin yaptıklarını ifade eden Hodzic, tekrar çalışacak hale getirdikleri yedi lokomotifin olduğunu ve bunları maden ocağının ihtiyaçları için kullandıklarını söyledi.

Hodzic, çalışmayacak halde altı lokomotiflerinin bulunduğunu belirterek düzeltilemeyecek halde olan lokomotiflerin bir gün tarihi eser niteliği taşıyabileceğini dile getirdi.

Trenlerin korunması ve gelecek nesillere miras bırakılması konusunda hem siyasi desteğe, hem de maden yönetiminin desteğine sahip olduklarına işaret eden Hodzic, sahip oldukları ancak kullanılmayan tüm buharlı lokomotiflerin bir gün tamir edilerek turizme kazandırılması temennisinde bulundu.

Banovici'nin merkezinde bulunan ve "Çiro" dışında bir diğer buharlı lokomotifin sergilendiği alana, şehirde turistlik hareketi arttıracağı düşünülen "Madencilik ve Demiryolları Müzesi" açılması planlanıyor.

Banovici Turizm Gelişimi ve Tanıtımı Merkezi Müdürü Vahid Basic, belediyenin ve maden ocağının desteğiyle gerçekleştirilmesi hedeflenen projenin birkaç ayda tamamlanacağını belirterek müzenin turizme ve belediyeye katkı sağlayacağını söyledi.