8 Kasım Salı günü sona erecek olan ABD başkanlık yarışı, Demokrat Parti adayı Hillary Clinton’ın (69) e-postaları konusunda geçen hafta patlayan skandaldan sonra anketlerde rakibiyle arasındaki farkı kapatan Cumhuriyetçi aday Donald Trump, kazananı belirleyecek kritik eyaletlerde de yükselişe geçti. Florida ve Ohio’da öne geçen Trump için Pensilvanya ve Virginia’da da şans doğdu.

SALINCAK EYALETLER

ABD’de başkan, sayıları eyalet bazında nüfusa göre belirlenen delegelerin oluşturduğu seçmenler kurulu (electoral college) tarafından seçiliyor ve başkan adayları da bir eyalette seçimi önde bitiren o eyaletin tüm delegelerini kazanıyor. 270 delege sayısına ulaşanın başkan olduğu sistemde, bu yüzden 29 delege çıkaran Florida, 18 delegesi olan Ohio, 20 delegeli Pensilvanya, kurula 15 delege gönderecek Kuzey Carolina ve 13 delegenin olduğu Virginia gibi eyaletler yarışın en kızıştığı yerler olarak öne çıkıyor. Nitekim 50 eyaletli ülkede yarışın başa baş olduğu, sayıları her başkanlık kampanyası dönemi 10 civarı olan bu eyaletlere "savaş bölgesi” ya da "salıncak eyaletler” deniliyor.

FARK DARALIYOR

Hillary Clinton, ulusal anketlerde son bir haftadır Trump’a karşı hızla erise bile başkanı belirleyecek kritik eyaletlerdeki yarışta halen önde. Ancak FBI’nın Clinton’ın devlet sırlarını kişisel e-postasından paylaştığı suçlamasıyla açılan ve temmuzda kapandığı söylenen soruşturmaya geçen cuma yeniden başladığını duyurmasından beri Trump ortada olan Ohio ve Florida’da öne geçti. Yine geçen haftaya kadar yarışın başa baş olduğu 6 delegeli Nevada ve daha önce Cumhuriyetçilerin her zaman avantajlı olduğu 16 delegeli Georgia da şimdi rahat biçimde Trump’ın gözüküyor. Ancak en önemlisi, Trump, Clinton’ın halen yüzde 5’e yakın bir farkla önde olduğu, Hillary’nin başkan yardımcısı adayı Tim Kaine’i önce vali sonra senatör seçen Virginia’da da farkı kapatıyor. Aynı şekilde Hillary’nin iki hafta öncesine kadar 4 puana yakın ileride gözüktüğü Kuzey Carolina, bir haftada Trump’a döndü ve Hillary anket ortalamalarında yüzde 1’den az bir farkla halen önde olsa da, bazı son anketlerde Trump rakibine yüzde 7 fark attı.

Yarışın en belirleyici olacağı yerlerin başında gelen Pensilvanya’da da daha geçen haftaya kadar Hillary’nin bu eyaleti yüzde 10 farkla rahat kazanacağı düşünülüyorken, Remington şirketinin FBI açıklamasından iki gün sonra 30 Ekim’de yaptığı araştırmada fark Hillary’nin lehine sadece yüzde 2 çıktı.

Hillary Clinton kampanyası için başka bir olumsuz haber ise siyahi seçmenden. Şimdiye kadar 30 milyona yakın kişinin erken oy kullandığı açıklanırken, Clinton kampanyasının en güvendiği kesimlerin başında gelen Afrikalı Amerikalıların sandığa gitme oranlarının beklentilerin çok altında olduğu anlaşıldı. Yorumcular, bunun en önemli sebebinin seçmenin Hillary’ye karşı duyduğu güvensizlik ve heyecan eksikliği olduğu konusunda mutabık. Nitekim Washington Post ve ABC’nin ortak düzenledikleri bir ankette Amerikan seçmeninin yüzde 46’sının Trump’ın rakibine göre daha dürüst olduğunu düşündüğü anlaşıldı. Aynı oran Hillary için sadece yüzde 38 çıktı. 

Washinton Post/ABC anketine göre Trump, Clinton’ın bir puan önüne geçti. Trump yüzde 46, Hillary ise yüzde 45 destek buluyor. Hafta başı Reuters/Ipsos’un anketinde ise Clinton, Trump’ın beş puan önünde gözüküyordu.