Ukrayna’da savaştan önce İngilizce öğretmenliği yapan Anastasya Minçukova, bugünlerde Kosova’da, Ukraynalı beş kadın ile birlikte, mayın temizleme eğitimi alıyor.

Minçukova, "Savaş yakında biteceği için mayın temizlemeyi bilen insanlara büyük talep var. Yapılacak çok iş olduğuna inanıyoruz" diyor.

18 günlük eğitim kampı, merkezi ada ülkesi Malta olan bir şirketçe, Kosova’nın batısındaki Peja kasabasında düzenleniyor.

Sürekli verilen eğitime katılanlar arasında iş arayanlar, eski savaş bölgelerinde çalışan firmalar, insani yardım kuruluşları ve devlet kurumları çalışanları var.

Kosova, 1998 ve 1999 yıllarında etnik Arnavut ayrılıkçılar ile Sırp güçlerinin silahlı çatışmaya girdiği bir ülke. Yaklaşık 13 bin kişinin öldüğü savaş, geride temizlenmesi gereken binlerce patlamamış mayın bıraktı. Eğitim, bombalanmış ve terk edilmiş binalarla geniş ve açık alanlarda düzenleniyor.

Kamp müfredatını Ukrayna'nın doğal koşullarını yansıtacak şekilde uyarlayan eğitmen Artur Tigani, Kosova’nın deneyimini Ukraynalı kadınlarla paylaşmaktan mutluluk duyduğunu söylüyor.

Tigani, savaşın üzerinden 23 yıl geçmesine rağmen, "Kosova'da temizliğe başladığımızda karşılaştığımız zorluklar hafızalarımızda hala taze" diyor.

Tigani, 1980'lerde eski Yugoslav ordusunda mühendis olarak görev yapmış, eğitimli ve deneyimli bir mayın faaliyetleri subayı. Geçmişte Suriye ve Irak'ta eğitim veren Tigani, anavatanı Kosova’nın dışında Sri Lanka, Uganda, Kongo, Ruanda ve Kenya'da ordu hizmetinde bulunmuş.

Ukrayna'nın şu anda ne kadar mayın ve patlamamış mühimmatla dolu olduğunu belirlemek imkansız olsa da başka ülkelerdeki çatışmalar sonrası yaşananlar, sorunun çok büyük olacağını gösteriyor.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Aralık ayında düzenlenen bir Birleşmiş Milletler konferansındaki açıklamasında "Dünyanın birçok yerinde, aktif çatışmaların sona ermesinden çok sonra, patlayıcı savaş kalıntıları her yıl binlerce sivili öldürmeye ve sakat bırakmaya devam ediyor. Etkilenenler arasında en çok çocuklar var” uyarısında bulunmuştu.

Kızılhaç açıklamada, patlamamış mühimmatı enkazın ortasında, çoğu benzer malzemeden yapılmış çeşitli gündelik nesneler arasında bulmanın tehlikeli, zahmetli ve son derece zaman alıcı bir iş olduğunu vurgulamıştı.

Dünya çapında mayın temizleme çalışmalarını izleyen Norveçli kuruluş "Mayın Eylem Denetimi”, Ekim ayı itibarıyla 56 ülkenin patlamamış mühimmat riski taşıdığını söyledi. Kuruluşa göre, en büyük risk Afganistan, Kamboçya ve Irak’ta. Bu ülkeleri Angola, Bosna, Tayland, Türkiye ve Yemen izliyor.

Askeri uzmanlar, Rus kuvvetlerinin Ukrayna’da anti-personel ve tanksavar kara mayınları kullandığını, Ukrayna'nın da Ruslar’ın toprak kazanmasını önlemek için tanksavar mayınlar kullandığını söylüyor.

18 ile 60 yaşları arasındaki Ukraynalı erkeklerin ülkelerini terk etmeleri yasak ve çoğu erkek ülkelerini savunmak için savaşıyor. Ukraynalı kadınlar ise mayın temizlemenin içerdiği risklere rağmen, ellerinden gelen her şekilde ülkelerine yardım etmek istiyor.

Kampa katılan Ukraynalı 38 yaşındaki Yuliya Katelik, savaşın başlarında üç çocuğunu Polonya'ya götürerek güvenliklerini sağladı.

Katelik, Ukrayna'ya geri döndü ve ardından, yaşadıkları Kramatorsk’un gelecekte çocukları için güvenli olacağından emin olmak için mayın temizleme eğitimine katıldı. Kramatorsk’ta bu ay kalabalık bir tren istasyonuna düzenlenen roket saldırısında 50'den fazla sivil ölmüştü.

Kosova’daki eğitim merkezi hem Peja'da hem de Ukrayna'da daha fazla Ukraynalı kadın katılımcıyla çalışmayı umuyor. Tigani, çok yakında Ukrayna'ya gitmeyi ve savaş alanında kurslar vermeye başlamayı planladıklarını kaydediyor.