Kosova'nın eski cumhurbaşkanı Haşim Taçi'nin Lahey'deki savaş suçları mahkemesinde yargılanmasına başlandı. Lahey'deki Kosova Savaş Suçları Özel Mahkemesi, 1998-1999 yıllarındaki Kosova Savaşında işlenen suçların aydınlatılması amacıyla 2015 yılında kurulmuştu.

Taçi ve Kosova Kurtuluş Ordusunun (UÇK) diğer üç komutanı, Kosova Savaşı sırasında savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlemekle suçlanıyor. Sanıklara yönelik 10 maddelik iddianamede cinayet, zorunlu kaybedilme, takibat ve işkence gibi suçlamalar yer alıyor.

Duruşmanın başlangıcında konuşan 54 yaşındaki Taçi, kendisine yönelik suçlamaları reddederek "Tamamen suçsuzum" dedi. Diğer üç sanık; eski UÇK sözcüsü Yakup Krasniki, Taçi'nin en yakın siyasi müttefiki olan Kadri Veseli ve üst düzey UÇK yetkilisi Recep Selimi de haklarındaki suçlamaları reddetti.

UÇK, 1990'larda çoğunluğunu Arnavutların oluşturduğu Kosova'nın Yugoslavya ve Sırbistan'dan ayrılmasını hedefleyen, Arnavut milliyetçiliğine dayalı milis güçtü. Arnavutlar tarafından kahraman olarak görülen UÇK milislerinden pek çoğu, savaş sonrasında önemli siyasi pozisyonlar üstlenmişti.

UÇK milisleri ile o dönem Slobodan Miloşeviç yönetimindeki Sırp güçler arasındaki savaş, NATO'nun hava saldırıları başlatması ve Sırp birliklerin geri çekilmek zorunda kalmasıyla sona ermiş, 13 bini aşkın kişi savaşta yaşamını yitirmişti. Kosova 2008'de bağımsızlığını ilan etmiş, ancak Sırbistan Kosova'nın bağımsızlığını tanımamıştı. Sırbistan Kosova'yı halen kendi topraklarının bir parçası olarak kabul ediyor.

Bağımsızlık ilanının ardından Kosova'nın ilk cumhurbaşkanı olan Haşim Taçi, dönemin ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden tarafından "Kosova'nın George Washington'ı" diye nitelendirilmişti. Taçi 2020 yılında görevinden istifa ederek Lahey'deki mahkemeye teslim olmuştu.

"UÇK'nın karanlık yüzü"

Lahey'deki duruşmada başsavcılık, UÇK yönetiminin "karanlık bir yüzünün" de bulunduğunu, aralarında siyasi muhaliflerin de bulunduğu pek çok kişinin hain diye yaftalanarak hedef haline getirildiğini, bu takibatın açık ve net bir strateji olarak uygulandığını savundu. Başsavcı Alex Whiting, UÇK yönetiminin gücünü pekiştirmek için savaş sırası ve sonrasında uyguladığı "muhalifleri yok etme" stratejisinin, tutuklama, kötü muamele, işkence ve hatta bazen ölümle sonuçlandığını kaydetti.

UÇK'nın politikalarının asıl kurbanlarının Kosovalı Arnavutlar olduğunu, Sırp ve Romanların da hedef alındığını belirten Başsavcı, UÇK'nın uyguladığı yöntemlerin sır olmadığını, milis güç tarafından kamuoyunda açıkça dile getirildiğini kaydetti. Alex Whiting, yargılama sürecinde "Çoğu korkunç koşullar altındaki yüzlerce tutuklama ve yüzden fazla cinayeti ortaya çıkarmayı" amaçladıklarını belirtti.

Duruşma öncesinde Pazar günü Kosova'nın başkenti Priştine sokaklarında binlerce kişi eski cumhurbaşkanı Taçi'ye destek için gösteri düzenledi. Duruşma öncesinde yüzlerce kişi de ellerinde Kosova bayraklarıyla Lahey'de mahkeme binası önünde toplandı.