Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT), Rusya tarafından Ukrayna'da kurulan "filtreleme merkezi" adı verilen yerlerde binlerce Ukraynalıya yapıldığı iddia edilen kötü muamele konusunda "ciddi endişe" duyduklarını belirtti. 

Geçen Şubat ayında Rusya'nın saldırısıyla başlayan Ukrayna Savaşı'na dair yayınlanan 115 sayfalık raporda, ayrılıkçı Donetsk bölgesindeki söz konusu merkezlerde yaşananlarla ilgili iddiaların, "alarm verici seviyede" olduğu kaydedildi. AGİT raporunda, "Ukraynalı sivillerin sözde filtreleme merkezlerinde maruz kaldığı iddia edilen kötü muameleden ciddi şekilde endişe duyuluyor" denildi.

Raporda, binlerce Ukraynalının buraya getirilerek Ukrayna makamlarıyla iş birliği yapıp yapmadıklarının tespit edilmeye çalışıldığı ifade edildi. AGİT raporuna göre, Mariupol gibi Rus işgali altındaki şehirlerden Donetsk bölgesine getirilen Ukraynalılar bu tarz bir merkezden geçmek zorunda. Parmak izleri alınan, kişisel verileri kaydedilen ve kimlik belgeleri kopyalanan Ukraynalıların, Ukrayna ordusunun yanında savaşıp savaşmadığının veya Ukrayna hükümetiyle başka bir bağlantısı olup olmadığının belirlenmeye çalışıldığı ifade edildi.

AGİT'in raporunda, bu merkezlerde binlerce Ukraynalıya kötü muamele yapıldığıyla ilgili iddialar konusunda "ciddi endişe" duyulduğu; merkezlere getirilenlerin "sorgulamaya ve aşağılayıcı çıplak aramalara maruz kaldığına" dair haberler olduğu ve Kiev'deki hükümetle birlikte çalıştığına inanılan insanların "genellikle ortadan kaybolduğu" ifade edildi. Raporda ayrıca, bazı Ukraynalıların hapsedilmek veya öldürülmek üzere Rus kontrolündeki bölgelere götürüldüğü aktarıldı.

AGİT'in Ukrayna Temsilcisi Evgeni Zimbalyuk, Rusya tarafından işgal edilen Ukrayna topraklarında bu tarz 20 kadar merkez olduğunu dile getirdi. AGİT'in Perşembe günü yayınlanan raporu, Teşkilat tarafından belirlenen üç uzmanın 1 Nisan-31 Haziran arasında bölgede yaptıkları gözlemlere dayanıyor.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başladığı 24 Şubat'tan 1 Nisan tarihine kadar süren ilk gözlem sürecinin sonunda yayınlanan birinci raporda AGİT, "uluslararası insan haklarının ihlal edildiğine dair açık şablonların" tespit edildiğini ifade etmişti.

Rus askerlerinin çekildiği Ukrayna'nın Buça kentinde sokak ortasında yerde yatan insan cesetleri görülüyor

Yeni yayınlanan raporda da, özellikle ziyaret edilen Buça ve İrpin kasabalarında "Uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlallerinin" tespit edildiği belirtildi. Raporda, "Öldürülen sivillerin cesetlerine yapılan işkence ve kötü muamele izleri de insanlık ilkesinin hiçe sayıldığını göstermektedir" denildi. Çatışma sırasında sivillerin hedef alınarak öldürülmesi, tecavüz edilmesi, kaçırılması ve kitlesel olarak sınır dışı edilmesinin defalarca belgelendiği de raporda aktarıldı.

Rus güçlerinin Ukrayna'nın başkenti Kiev'in hemen dışındaki Buça kentinden çekilmesinin ardından ortaya çıkan görüntülerde, sokakların sivil giyimli kişilere ait çok sayıda cenaze ile dolu olduğu görülmüştü. Yetkili makamlar kentte 400 kadar ceset bulduklarını ve bunların çoğunluğunun iki toplu mezarda bulunduğunu ifade etmişti.