IŞİD Horasan, Afganistan'daki popüler dillerdeki sosyal medya ağlarında oldukça aktif ve bu grubun üyeleri tarafından en sevilen sosyal medya siteleri arasında yer alan Telegram, X platformu, YouTube ve Facebook'ta hesaplar yönetiyor.

Taliban, iki yıl önce örgütün çökmesine yol açan güvenlik ve askeri operasyonlarda IŞİD Horasan'ı ortadan kaldırdığını iddia etmişti.

Ancak örgütün Kabil dahil birçok Afgan şehrinde Taliban hareketinin üst düzey isimlerini hedef alan çok sayıda operasyonu var.

Pek çok sivil, IŞİD'a ait askeri ağların Afganistan'da hâlâ aktif ve güçlü olduğunu, birçok yerde operasyon yürütme yetkisine sahip olduğunu kanıtlıyor.

Taliban'ın Belh ve Bedahşan'daki valilik binasının yanı sıra Kabil ve ülkenin diğer şehirlerindeki eğitim merkezlerine ve dini merkezlere yönelik operasyonlara tanık olduk.

Birleşmiş Milletler ve uluslararası kuruluşların raporları IŞİD Horasan'ın Afganistan'daki faaliyetlerinin ciddiyetini doğruladı.

Orta Asyalı ve Rus yetkililer de örgütün artan faaliyetleriyle ilgili endişelerini dile getirdi.

Taraflar, IŞİD Horasan'ın henüz dağılmadığını, yeni unsurları kendine çekerek Afganistan sınırlarını aşan bir örgüte dönüştüğünü vurguluyor.

Ancak IŞİD Horasan operasyonlarının genişlemesi, onu Afganistan'da ve bölgede önemli bir oyuncuya dönüştürdü.

Bunun, bu örgütün unsurlarının internet üzerinden örgüte üye çekme sürecini kolaylaştıran yaygın ve sürekli faaliyetlerinden kaynaklanması muhtemel.

Araştırmalar, Telegram, X, YouTube ve Facebook'taki düzinelerce IŞİD Horasan kanalının, örgütün fikirlerini Farsça, Peştuca, Özbekçe, Türkmence, Kürtçe ve Urduca dahil olmak üzere çeşitli dillerde tanıtmak için planlı bir şekilde çalıştığını gösteriyor.

Örgüt, Tacikistan'da hayran kitlesi oluşturmak amacıyla Kiril alfabesiyle içerik üretiyor.

Çoğunluğu Telegram üzerinde faaliyet gösteren IŞİD Horasan'a ait propaganda kanalları ise video, kitap, dergi, sesli mesaj, grafik veri ve kısa mesaj şeklinde içerik sağlıyor ve bu kanalları yüzlerce kişi takip ediyor.

İnternette IŞİD Horasan'ını tanıtan tüm kanallar "El-Azaim Kuruluşu" adı altında faaliyet göstermekte olup, bu örgütün medya ve propaganda kolunu oluşturuyor.

IŞİD Horasan'ın kendi kanalları aracılığıyla hazırlayıp yayınladığı videoların çoğunluğu Afganistan'da tanınmış bazı isimlere ait.

Bunlar arasında Zahir Dai, Maruf Rasık, Mübeşir Müslimyar, Ebu Ubeydullah Mütevekkil, Ebu Mustafa Derviş Zade, Ahmed Zahir İslamyar ve Ebu Ömer Salahuddin bulunuyor.

Aralarında Zahir Da'i ve Maruf Rasık'ın da bulunduğu bazıları, Taliban iktidara gelmeden önce Kabil Üniversitesi Şeriat Fakültesi'nde çalışıyordu ve Afgan güvenlik güçleri onları 2019 yılında IŞİD ile işbirliği suçlamasıyla tutuklamıştı.

Mübeşir Müslimyar, Kabil Üniversitesi'nde profesördü ve 2019'da IŞİD ile işbirliği ve örgüt propagandası yapma suçlamasıyla cezaevinde kalmıştı.

Müslimyar, 2021 yılında başkent Kabil'de meydana gelen patlamada hayatını kaybetmişti.

Güvenlik güçleri, Kabil'deki camilerden birinde imamlık yapan Ebu Ubeydullah Mütevekkil'i 2018'de tutuklamıştı. Kendisiyle birlikte oğlu Abdullah da tutuklanmıştı.

Eski Afgan Ulusal Güvenlik Güçleri, Mütevekkil'in öğrenciler ve genç erkekler üzerindeki etkisi ve nüfuzu sayesinde onlarca kişiyi IŞİD'a katabildiğini söyledi.

Mütevekkil, 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın Kabil'e girişinin ve hapishaneleri kontrol altına almasının ilk saatlerinde serbest bırakıldı.

Eylül 2021'de Mütevekkil'in ailesi onun Taliban tarafından öldürüldüğünü duyurdu. Ayrıca Taliban üyelerinin onu çölde parçaladıktan sonra cesedini attığını ve ailesine sessiz kalması için baskı yaptığını iddia ettiler.

Ebu Ubeydullah Mütevekkil'in öldürülmesinin ardından Zahir Dai ve Maruf Rasık'ın ortadan kaybolduğu duyuruldu ve ikisi de o zamandan beri hiçbir medyada yer almadı ve kimse onların nerede olduğunu bilmiyor.

Telegram dahil IŞİD Horasan'a bağlı kanallar yıllardır bu kişilerin konuşmalarının video kliplerini yayınlıyor.

Geçen günlerde örgütün kanallarında Maruf Rasık'ın Taliban yönetimini eleştiren bir sesli mesajı yayımlandı.

Maruf Rasık sesli mesajında şöyle dedi:

Taliban, Allah'ın hükmüne göre hareket etmemiştir ve ehl-i hak ve hadislerin düşmanıdır. Kim Kur'an ve Sünnet'ten bahsederse öldürülecektir ve Taliban had ve kısas uygulamıyor.

Ebu Mustafa Derviş Zade ise Taliban'ın dönüşünden önce Herat şehrinde yaşıyordu ve şehirdeki Tevhid Camii'nde vaaz veriyordu.

İki yıldır Derviş Zade'nin evinden kimsenin haberi yok, ancak IŞİD Horasan kanallarında Taliban'ı "zalim rejim" ve "Amerika ajanı" olarak tanımladığı birçok video klibi yayımlandı.

Derviş Zade video kliplerden birinde elinde silahla karşımıza çıkıyor ve "Kâfir mesaj göndererek veya propaganda yaparak ortadan kaldırılamaz. Bununla (silahını kastederek) öldürülür. İktidara gelen ve mücadeleyi bırakan her parti veya hareket (...) Yahudi ve Hıristiyanların yandaşıdır ve gerçeklikten uzaktır" dedi.

IŞİD Horasan kanalları ayrıca Ahmed Zahir İslamyar, Mevlevi Yasir, Şeyh Abdulhak Faryabi gibi vaizlerin ve diğer bazı vaizlerin çok sayıda video klibini yayımladı.

Aslamyar ve Yaser, Taliban'ın eski liderleriydi ve daha önce öldürülmüşlerdi. Her ikisi de Taliban'ın ABD ile müzakerelerine karşıydı ve aynı zamanda Müslüman olmayan ülkelerle her türlü temas ve müzakereye de karşılardı.

Bu nedenle ve aşırı tutumları nedeniyle IŞİD Horasan, kanallarında onların videolarını yayımlıyor.

Şeyh Abdulhak Faryabi, Maruf Rasık, Ebu Ubeydullah Mütevekkil, Mübeşir Müslimyar ve Zahir Da'i'nin aktif olduğu bir ağ içinde faaliyet gösteriyordu.

Şeyh Abdulhak Faryabi, eski Afgan rejimi döneminde IŞİD ile işbirliği nedeniyle iki kez tutuklandı.

Taliban'ın geri dönüp hapishane kapılarının açıldığını duyurmasının ardından hapishaneden çıkabildi ve Faryab'ın Maymana şehrine taşındı.

Ancak bir süre sonra ortadan kayboldu ve kimse onun nerede olduğunu bilmiyor.

Faryabi'nin yaptığı konuşmaların çoğunluğu Özbekçe olup, birçoğu da IŞİD kanalları tarafından yayımlanıyor.

IŞİD Horasan'da Farsça, Peştuca ve Özbekçe propaganda içeriğinin yayılmasına ve Tacikistan'da kullanılan Kiril alfabesiyle çeviri yapılmasına büyük önem veriliyor.

Örgütün kanallarından biri Telegram, X ve YouTube'da "Tevhid TV" adı altında içerik yayımlıyor.

Bu hesapta onlarca IŞİD vaizinin konuşması yayımlanıyor. Bu hesapta ayrıca çok sayıda IŞİD broşürü, dergisi ve kitabı yayımlanıyor.

Bu hesap aynı zamanda Tacikistan'daki İmamali Rahman hükümetini gayrimüslim olarak tasvir eden videolar da yayımlıyor.

Bu hesabı denetleyen kişiler, Tacikistan'da İmamali Rahman'ın denetlediği bir hükümet içinde faaliyet gösterdikleri ve gerçekleri söylemekten kaçındıkları için gençlerden din adamlarının konuşmalarına kulak asmamalarını istiyor.

IŞİD Horasan ayrıca Arapça, Farsça, Peştuca ve Özbekçe dahil olmak üzere çeşitli dillerde birden fazla başlık taşıyan birçok çevrimiçi kütüphaneyi de denetleniyor.

Bu kitapların çoğunluğu IŞİD vaizleri ve üyeleri tarafından yazılmış olup, bir kısmı da Afganistan'da popüler dillerde basılmış eski kitaplar.

Telegram'da ayrıca IŞİD saflarında yer alan kadınlara yönelik özel kanallar da yer alıyor. Bu kanallarda kadınların örgütte nasıl aktif olduğu anlatılıyor.

Bu kanallardan birine "İffetli Kadınlar", diğerine ise "Mücahid Kadınlar" adı verilmiş. Söz konusu kanallar Farsça ve Kiril harfleriyle faaliyet gösteriyor.

Ayrıca askeri taktikler, entelektüel dersler, bilgisayar bilimi ile ilgili beceri eğitimleri ve dini şarkılar hakkında içerik yayınlayan kanallar da bulunuyor.

Bazıları IŞİD Horasan üyelerinin anılarını da yayınlıyor ve yüzlerce kişi bu kanalları takip ediyor.

Taliban ise IŞİD Horasan'daki faaliyetlerine ve örgütün Suriye'de başlattığı büyük propaganda dalgasına karşı koymak için resmi medyaya sansür uygulamaya çalışıyor ve internette sahte isimlerle onlarca haber kanalı ve sayfa açıyor.

Böylece internet aracılığıyla Afganistan ve Tacikistan'daki vatandaşları hedef alıyor.

IŞİD Horasan'a bağlı kanallar ve onların propagandacıları, Taliban'ın Amerika'dan yardım alması, Amerika'ya uyması, Birleşmiş Milletler ile işbirliği yapması, BM'nin bazı şartlarına uyması, had ve kısastan vazgeçmesi ve Müslümanlara zulmetmekle suçlanan Çin ile işbirliği yapması nedeniyle "zalimlerin yönetimini" temsil ettiğini ve "kafirlerin ajanı" olduğunu öne sürüyor.

Taliban ise IŞİD Horasan üyelerini Harici olmaları ve İslam düşmanlarının ajanları olarak tanımlıyor.

Aralarında Mevlevi Rahimullah Hakkani ve Mevlevi Muciburrahman Ensari'nin de bulunduğu bazı Taliban alimleri, IŞİD üyelerinin öldürülmesinin gerekliliğini vurguluyor.

IŞİD'ın geçen yıl Herat kentinde düzenlediği intihar saldırısında iki kişi öldürülmüştü.

IŞİD Horasan'ın Afganistan, Tacikistan ve Pakistan'a odaklanan propaganda faaliyetlerinin artması, gençlerin dikkatini çeken kapsamlı çevrimiçi ve sosyal medya propagandası yoluyla yeni üyeler kazanmaya çalıştığını gösteriyor.

Söz konusu örgüt, bu propagandalar sayesinde faaliyet düzeyini yükseltmeyi başardı.