radyobir
radyobir

Jeologlar yanardağların davranışını tahmin edebilir

Endonezya'daki Toba yanardağının yapısını inceleyen Rus uzmanları bu super yanardağın yapısını,kat kat kremalı pastaya benzetiyor.

19 Kasım 2014 11:42 | Kategori: Dünya

Çünkü sert katlar arasında bir çeşit krema olan magma bulunuyor. Jeologlar volkanın yapısını bilirken davranışını daha doğru tahmin edebilir. Sibiryalı bilimciler bu amaçla sismik sinyal kaynağı olarak doğal fon gürültüsünden yararlanmayı teklif ediyor.
Depremler Yerin içini incelemek imkanını veriyor. Depremin işlevi, Yerin içine ışık tutan bir lambanın işlevi gibidir.Oysa genellikle depremler jeologların istemedikleri yerlerde ve zamanda meydana geliyor. Sibirya’nın büyük bilim merkezi olan Novosibinsk Petrol ve Doğalgaz jeolojisi ve jeofizik Enstitüsü görevlileri olan bilimcileri İvan Kulakov ve Nikolay Şapiro,.doğal fon gürültüsünün her zaman incelenebildiğini, sonuclarına dayanılarak yanardağ davranışının doğru tahmin edilebileceğini kaydetti.
Doğal fon gürültüsünün iki tip yüzeysel daygaları tesbit edilebilir. Biri, yukarı ve aşağı yani dikey, diğeri de yatay yönde giden dalgalardır. Şiddetli yer depremleri sırasında büyük yıkımlara yolaçan, yatay dalgalardır. İvan Kulakov biz, hem dikey hem de yatay yönde yayılan dalgalardan yararlanmakla,yarardağ altındaki yer kabuğunun yapısını inceleme metodu geliştirdik,dedi.
Sumatra adasındaki Toba yanardağı sönmüş yanardağ ise de ürkütücü sismik geçmişi var. 70 bin yıldan fazla bir zaman önceki püskürmesi Yeryüzünde iklimin değişimine yolaçtı. Asıl bunun için Toba’ya super volkan denilir. Yanardağın lav,kum,küllerin binlerce kilometre kübü püskürtmesi sonucunda Hint okyanusunun tüm yüzeyi kül tabakası altında kaldı. Güneş toz bulutları yüzünden uzun bir süre içinde görülmez oldu. Direy ve bitey bundan etkilenmiş olduğundan, canlılarla bitkilerin bazı türleri Yeryüzünden silindi. İvan Kulakov’un sözlerine göre, Toba yanardağının yapısını incelemekle, sismik etkinlik ocakları olan diğer yanardağlar yapısının modeli yapılabilir.
Nikolay Şapiro’nun söylediği gibi, super yanardağlar büyük tehlike kaynağıdır. Ama püskürmeye ne zaman başlayacağını tahmin etmek şimdi daha kolay oldu. Çünkü yanardağın püskürmesi ansızın başlamaz. Doğal fon gürültüsü, yanardağın yakın bir gelecekte püskürmeye başlayıp başlamıyacağını gösterecek. Sıradan volkanın püskürmesi öncesi süreçler bile uzun sürer. Doğal fon gürültülerinin incelenmesi gösteriyor ki, yanardağlar ansızın patlak vermez. Sismik etkinlik giderek artıyor ve volkan bir gün patlak veriyor.
Endonezya’daki super yanardağı incelemeye devam eden Rus bilimciler, özelliklerini detaylı olarak incelemek istediklerini söyliyor.

Sitemiz yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm haklarının sahibidir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir.
YUKARI