Muğla’nın köylerinde Yörüklerin 300 yıl önce özellikle bayramlarda ve kız isteme merasimlerinde hazırladığı "Muğla sarı lirası" tatlısı, bir firma tarafından "Muğla saraylısı" ismiyle tescillenerek Türk ve dünya mutfaklarındaki yerini aldı.

Ege ve Akdeniz mutfağına katkı sunan gözde turizm merkezleri arasında yer alan Muğla'da, unutulmaya yüz tutmuş bir tatlı türü, bir firmanın girişimleriyle yeniden üretilerek damaklara hitap ediyor.

Yörede üretilen zeytinyağı ve cevizlerin yoğun olarak kullanıldığı ve hafif olması nedeniyle müşterileri tarafından yoğun olarak tercih edilen Muğla saraylısı, firma tarafından endüstriyel tasarım tescilinin alınmasının ardından, Türkiye’nin çeşitli illeri ile yurt dışında bazı ülkelere de gönderilmeye başlandı.

Firma sahibi Memduh Şahbaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yaklaşık 300 yıldır bölgede bilinen bir tatlı olan Muğla saraylısının yıllar önce kömür ateşinde iki tarafının da çevrilerek pişirildiğini ve rafine şekerin olmadığı zamanlarda bu tatlının pekmezle yapıldığını söyledi.

Tatlının eski adını, damadın ailesi tarafından kız evine nişan takmaya gidilirken tatlının ortasına konulan sarı liradan aldığını bildiren Şahbaz, "sarı lira" olan ismin zamanla "sareyli" olarak kullanıldığını, son olarak da "Muğla saraylısı" ismiyle tescillendiğini belirtti.

Tatlının günümüzde köylerdeki isminin ise "sini" olduğunu belirten Şahbaz, "Biz bu tatlıyı 1985 yılından bu yana yapıyoruz. Kendimize özgü bir ürün olması düşüncesiyle yola çıkarak artık evlerde yapılamaz hale gelen tatlıyı günlük hayata kazandırmayı planladık." dedi.

Evlerde yapılmayan, pastahanelerde de satılmayan Muğla saraylısının asırlar öncesi haline gelmesi için çalışma yaptıklarına işaret eden Şahbaz, "Apartman kültürünün oluşması, hanımların iş hayatına katılmasıyla artık evlerde yapılamıyordu. Bir yaşlı teyzemizin yardımıyla biz bu tatlının yapılmasını ustalarımıza öğrettik. Ondan sonra vitrine koyduk. İlk gün iki saat içerisinde iki tepsi tatlıyı sattık ve o zaman bize bir ışık verdi. Çünkü tatlıyı alan hemen ismiyle istemeye başladı. Bölgemizin bu tatlıyı özlediğini hissettik ve ticari olarak piyasaya sunduk." diye konuştu.

Tatlı piyasada yer edindikten sonra bunun artık bir Muğla markası olmasını düşündüklerini vurgulayan Şahbaz, şunları söyledi:

"Etiketlerimize Muğla saraylısı olarak yazmaya başladık. 2007 yılında tatlının endüstriyel tasarım teşhirini Türk Patent Enstitüsünden aldık. Ambalajlarımızı ona göre hazırlattık. Türkiye'nin her yerine bu tatlıyı gönderiyoruz. Yurt dışına da çok talep var. Tanıtımı oldukça yaygınlaşmaya başladı. Muğla Ticaret ve Sanayi Odası da bu yıl Muğla saraylısının coğrafi işaret tescili için müracaatını yaptı. Dolayısıyla Muğla'nın artık daha özel bir tatlısı olacak."

Tatlının Muğla dışından da çok talep almasının kendilerini mutlu ettiğini belirten Şahbaz, "Biz bu tatlıyı yaparken para kazandık ama ondan daha önemlisi unutulmaya yüz tutmuş bir kültür mirasını, unutulmuş bir yöresel tadı tekrar hayata geçirdik, piyasaya sunduk, tanıttık, hediyelik bir ürün haline getirdik bu da bizi gururlandırıyor." dedi.

Muğla saraylısının yaklaşık 300 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu ve kentin sosyal hayatında önemli yeri bulunduğunu dile getiren Şahbaz, Muğla'da geleneksel kız isteme merasimlerinde hazırlanan tatlının günümüzde de yapılmaya devam ettiğini kaydetti.

Muğla saraylısının yüzyıllardır Yörüklerin kültürlerinden gelen bir tatlı olduğunu ifade eden Şahbaz, "Tatlı, bölgemizde doğal olarak yetişen ürünlerden hazırlanıyor. İç malzemesi ceviz. Çünkü Muğla'da yapılan hemen hemen bütün tatlı çeşitlerinin iç malzemesi cevizdir. Amacımız yüzyıllardır çeşitli geleneklerle yaşatılan değeri gelecek kuşaklara aktarmak ve unutturmamak." diye konuştu.

Şahbaz, tescilini yaptırdıkları tatlıyı Türkiye'nin çeşitli illeri ile yurt dışına göndermeye başladıklarına dikkati çekerek, Muğla saraylısına ülkenin her yerinden talep geldiğini, oluşturdukları sipariş ağı ile ülkenin dört bir yanına, Almanya, İtalya, İngiltere ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne bu lezzeti kargoyla ulaştırdıklarını söyledi.

Muğla'yı ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin de Muğla saraylısına yoğun ilgi gösterdiklerine vurgu yapan Şahbaz, son dönemlerde de yurt dışından Muğla’ya tatile gelen çok sayıda turistin ülkelerine dönerken Muğla saraylısı aldığını, tatlılarda pancar şekeri kullandıkları için buzdolabına konulmadığı sürece yaklaşık bir hafta muhafaza edilebildiğini dile getirdi.