Nelson Rolihlahla Mandela ya da kabile adıyla Madiba (Doğum Tarihi 18 Temmuz 1918 - Ölüm Tarihi. 5 Aralık 2013), Güney Afrikalı Anti Apartheid (ayrımcılık karşıtı) aktivist ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahî devlet başkanı. 1994'te ilk defa tüm halkın katıldığı seçimlerde devlet başkanı seçilmiştir. Yönetimi, Apartheid'ın mirasının dağılmasına, ırkçılığı engellemeye, fakirlik ve eşitsizliğe odaklanmıştır. Siyasi görüş olarak Demokratik Sosyalist olan Mandela, Afrika Ulusal Konseyi siyasi partisinde 1990'dan 1999'a kadar parti başkanlığı yapmıştır.

Bantu dillerine ait olan Kosa (Xhosa) dilini konuşan Tembu (Thembu) kabilesinde, kabile şefinin oğlu olarak doğan Mandela, Fort Hare Üniversitesi ve Witwatersrand Üniversitesi'nde hukuk eğitimi gördü. Johannesburg'un ilçelerinde yaşarken sömürgecilik karşıtı hareketi benimsedi ve ANC'ye katılarak bu partinin gençlik kolunun kurucu üyesi oldu. Ulusal Parti, Apartheid'ı 1948'de uyguladığında, ANC'nin 1952'deki Başkaldırı Mücadelesi (Defiance Campaign)'nde göze çarptı ve Halk Kongresinde buna bağlı olarak Transvaal ANC koluna başkan olarak seçildi. Avukat olarak çalışırken sürekli olarak kışkırtıcı aktivitelerden ve 1956'dan 1961'e kadar süren İhanet Duruşmaları'ndan dolayı tutuklandı. Başlangıçta şiddet içermeyen protestolar olacağını söylemesine rağmen Güney Afrika Komünist Partisi ile iş birliği yaparak 1961'de, sonradan devlet hedeflerine saldıracak olan militan Umkhonto we Sizwe (MK) örgütünü kurdu. 1962'de tutuklandı ve hükumeti alaşağı etmek için komplo kurmak ve sabotaj etmekten dolayı ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Mandela cezasını önce Robben Adası'nda daha sonra Pollsmoor Hapishanesinde çekti. Bu esnada salıverilmesi için 1990'da yani 27 yıl sonra onay verilecek uluslararası bir kampanya düzenlendi. Hapishaneden çıktıktan sonra ANC başkanı olan Mandela otobiyografisini yazdı ve başkan F.W. de Klerk ile 1994'de tüm halkın katıldığı ve ANC'nin büyük çoğunlukla kazandığı bir seçimin kurulması Apartheid'ın sona erdirilmesi için görüşmelere sebep oldu. Devlet Başkanı olarak yeni bir anayasa oluşturdu ve toprak reformu, yoksullukla mücadele ve sağlığın iyileştirilmesi gibi politikaları uygularken Doğruluk ve Uzlaşma Komisyonu'nu geçmişte yaşanan insan hakları ihlalini araştırması için oluşturdu. Uluslararası olarak Libya ve Birleşik Krallık arasında olan Lockerbie Faciası görüşmeleri sırasında arabulucu olarak rol oynadı. İkinci bir seçime katılmayı reddetti ve yerine seçimle yardımcısı Thabo Mheki geçti. Mandela daha sonra ulusal lider olarak hayır işlerinde yer aldı ve daha çok yoksullukla ve AIDS ile mücadele etti.

Mandela, anti-sömürgeci ve anti-apartheid görüşü ile uluslararası beğeni topladı ve 1993'deki Nobel Barış Ödülü, Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı Özgürlük Madalyası ve Sovyet Lenin Nişanı da dahil olmak üzere 250'nin üzerinde ödül kazandı. Güney Afrika'da "Ulusun Babası" olarak görülür.

Ailesi Kosa dilini konuşan Tembu kabilesindendir. Babası ise bu kabilenin şefi Gadla Henri Mandela'dır.

Mandela, liseyi bitirdikten sonra Fort Heyr Üniversitesi'ne girdi. Burada okurken siyasi olaylara karıştı. Bir öğrenci boykotuna karıştığı ve bunu organize ettiği gerekçesiyle okuldan uzaklaştırıldı. Transkei'den ayrılarak Transvaal'a gitti. Burada bir süre madenlerde polis memurluğu görevinde bulundu. Bu sırada yarıda bıraktığı üniversite tahsiline uzaktan eğitim yoluyla devam etti. 1942'de Vitvaterstrand Üniversitesi'nin hukuk bölümünü bitirerek avukatlık yapmaya başladı. Ülkenin ilk siyah avukatı unvanını aldı.

Ocak 1962'de kendisine destek aramak için ülke dışına çıktı. İngiltere ve Afrika ülkelerini dolaştı. Afrika ülkeleri ile sosyalist ülkelerden silah ve para yardımı temin etti. Ülkeye dönüşünde arkadaşlarıyla birlikte, izinsiz yurtdışına çıkmak, halkı kışkırtmak, sabotajlar ve suikastler düzenlemek iddialarıyla yargılandı. Halkın, tamamının temsil edilmediği ve beyazların temsil edildiği parlamentonun çıkardığı kanunlara uymak zorunda olmadığını savundu. Beyaz yönetim tarafından 1964'te ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Bu davranışıyla ırk ayrımına karşı mücadele eden Afrikalı siyahların simgesi oldu.

Nelson Mandela, dünyanın en ünlü mahkumu olarak anılmıştır. Güney Afrika'da Robben Adası (Fok Adası)'nda 27 yıl hapiste kaldıktan sonra 1980'li yıllarda, ırkçılığa karşı mücadelenin bütün dünyada yoğunlaşması üzerine adı duyuldu. 1990 yılında devlet başkanı De Klerk tarafından şartsız olarak serbest bırakıldı. Serbest bırakıldığı zaman 71 yaşındaydı. Serbest bırakılmasına Güney Afrika siyahlarının yanında birçok beyaz da sevindi. Mandela'nın "Mücadele benim hayatımdır. Hayatımın sonuna kadar siyahların bağımsızlığı için mücadele edeceğim." demesi, halk arasında onu bayraklaştırdı.

1990'da hapisten çıkınca demokratik bir Güney Afrika kurulması için çalışmıştır ve kurmuştur. Afrikalılar, Mandela olmadan bunun gerçekleşemeyeceğine inanır. Bugün Mandela, bir özgürlük savaşçısı olarak kabul edilmektedir. 40 yıl içinde 100'den fazla ödül almıştır. 10 Mayıs 1994'te Güney Afrika'nın ilk siyah devlet başkanı seçildi. Güney Afrika'da, kendi kabilesindeki büyüklerin kendisine taktıkları Madiba lakabıyla tanmıştır.

Mandela 2008 yılında ABD'nin terörist listesinden çıkarıldı.

8 Haziran 2013'te hastaneye kaldırılan Mandela, 5 Aralık 2013'te hayatını kaybetmişti

Mandela ilk evliliğini 1944 yılında Evelyn Ntoko Mase ile yapmış, 13 yıllık evliliklerinde Madiba Thembekile (Thembi) (1946-1969) ve Makgatho Mandela (1950–2005) adında iki erkek ve isimleri Makaziwe Mandela (Maki; 1947 ve 1953) olan iki kız çocukları olmuştur. İlk kız çocukları 9 aylık iken öldüğü için ikincisinin adını da onun anısına aynı koymuşlardır. İlk oğlu Thembi 1969 yılında trafik kazasında öldüğünde Robben Adası'nda mahkum olan Mandela'nın cenazeye katılmasına izin verilmemiştir.

İkinci evliliği

İkinci eşi Winnie Madikizela-Mandela, Nelson Mandela ikinci kızları Zindzisva'nın doğumundan 18 ay sonra Robben Adası'na gönderildikten sonra siyahilerin liderliğini üstlenmiştir. Mandela 1990 yılında hapisten çıktıktan sonra eşi adam kaçırma ve cinayet suçlarından yargılanmış ve 1996 boşanmalarına sebep olmuştur.

İlk kızları Zenani, Svaziland prensi Thumbumuzi Dlamini ile evlenmiş, ve bundan sonra babasını hapiste ziyaretine izin verilmemiştir. Nelson Mandela üçüncü evliliğini 80. doğum gününde Graça Maçhel ile yapmıştır. Graça Machel eski Mozambik başkanı Samora Machel 1986 yılında uçak kazasında öldükten sonra dul kalan eşidir.

1992 yılında Atatürk Uluslararası Barış Ödülü, Afrika Ulusal Kongresi Başkanı Nelson Mandela'ya verildi. Mandela başlangıçta ödülü kabul etmedi; ancak daha sonra fikrini değiştirip ödülü kabul etti. Mandela'ya 1962'de Lenin Barış Ödülü, 1979'da Nehru Ödülü, 1981'de Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü, 1983 'te UNESKO'nun Simon Bolivar Ödülü verildi. 1993'te De Klerk ile birlikte.

İlk siyahi devlet başkanı

"Dünyanın en ünlü mahkumu” olarak anılan ve ırkçılığa karşı mücadelenin bütün dünyada yoğunlaşması üzerine adı duyulan Nelson Mandela, 11 Şubat 1990'da Cape Town’daki cezaevinden çıkarak, 27 yıl sonra özgürlüğüne kavuştu.

Nelson Mandela’nın başında bulunduğu Afrika Ulusal Kongresi’nin ırk ayrımına karşı uzun yıllar süren mücadelesi, 18 Mart 1992'de sonucunu verdi; siyahlara eşit vatandaşlık hakkı tanıyan ve Devlet Başkanı De Klerk tarafından planlanan Anayasa değişikliği halk oylamasıyla kabul edildi.

Nelson Mandela kimdir? Nelson Mandela nerelidir? Nelson Mandela neden doodle oldu? Nelson Mandela ne zaman vefat etti? Nelson Mandela'yı tarih sahnesinde etkin kılan olay neydi? Google'nin Doodle yaptığı Nelson Mandela ile ilgili tüm bilgileri sizler için derledik. Google Nelson Mandela için doğum günü sürprizi yaptı. Geçtiğimiz yıl kaybetitiğimiz Nelson Mandela'ya özel Doodle hazırlayan Google bu uygulamayla takdir topladı. Nelson Mandela ile ilgili tüm bilgileri haberimizden alabilirsiniz. Nelson Mandela biyografisi ve Nelson Mandela'nın dünya sahnesindeki yerini öğrenmek için tıklayınız.

 

 

20. yüzyılın en tanınmış siyasal tutuklularından Nelson Rolihlahla Mandela 18 Temmuz 1918’de Güney Afrika’nın Transkei bölgesi, Thembu kabilesinde doğdu

1937'de, Healdtown’a yerleşerek Fort Beaufort College’ta eğitimine devam etti. Burada siyasi olaylara karıştığı ileri sürülerek okuldan uzaklaştırıldı.

"Mücadele benim hayatımdır. Hayatımın sonuna kadar siyahların bağımsızlığı için mücadele edeceğim” diyen Nelson Mandela 10 Mayıs 1994'de Güney Afrika’nın ilk siyah Devlet Başkanı oldu.

1962’de Lenin Barış Ödülü, 1979'da Nehrü Ödülü, 1981'de Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü, 1983'de UNESCO’nun Simon Bolivar Ödülü verildi.

15 Ekim 1993'te ise Frederik W. De Klerk ile beraber Nobel Barış Ödülü’nü aldı.

Ancak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından kendisine verilmesi kararlaştırılan 1992 yılıAtatürk Barış Ödülü’nü "Türk hükümetine yönelik insan hakları ihlali suçlamaları” nedeniyle kabul etmedi.

Mandela’nın 40 yıl önceki sözleri onun eşitlik ve özgürlük düşüncesini özetliyor:

"Tüm insanların uyum içinde birlikte yaşadıkları ve eşit haklara sahip oldukları demokratik ve özgür bir toplum hayali hiç aklımdan çıkmıyor. Uğrunda yaşadığım ideal bu ama gerekirse bunun için ölmeye de hazırım.”

Google Nelson Mandela için doğum günü sürprizi yaptı. Geçtiğimiz yıl kaybetitiğimiz Nelson Mandela'ya özel Doodle hazırlayan Google bu uygulamayla takdir topladı. Nelson Mandela ile ilgili tüm bilgileri haberimizden alabilirsiniz. Nelson Mandela biyografisi ve Nelson Mandela'nın dünya sahnesindeki yerini öğrenmek için tıklayınız.Nelson Mandela kimdir? Nelson Mandela nerelidir? Nelson Mandela neden doodle oldu? Nelson Mandela ne zaman vefat etti? Nelson Mandela'yı tarih sahnesinde etkin kılan olay neydi? Google'nin Doodle yaptığı Nelson Mandela ile ilgili tüm bilgileri sizler için derledik.

ANC içinde yaptığı çalışmaların yanı sıra , Olivier Tambo ile avukatlık bürosu açtılar. Güney Afrika’da siyahların açtığı bu avukatlık bürosu, kısa zamanda apartheid (ırkçılık) kanunlarının haksız yere birer suçlu haline getirdiği siyahların merkezi haline geldi.

-Irkçılık karşıtlığına 27 yıl mahkumiyet-

Mandela, 1961’de (Ulusun Mızrağı) adlı yeni bir örgüt kurdu.

Örgütün amacı, ırkçı rejime karşı örgütlenecek sabotaj eylemlerini temel alan silahlı mücadele yürütmekti.

Mandela’nın örgütün gelişmesi için çalışmak, Güney Afrika dışına yolculuklar yaparak uluslararası ilişkiler kurmak ve destek aramakla geçirdiği illegal çalışma dönemi 5 Ağustos 1962’de tutuklanmasıyla sona erdi.

Yasadışı grev çağrısı yapmak ve geçerli bir pasaporta sahip olmadan Güney Afrika dışına çıkmak suçlarından 5 yıl hapse mahkum edildi.

1942'de Witwaterstrand Üniversitesi’nin hukuk bölümünü bitirerek avukatlık yapmaya başladı. Ülkenin ilk siyah avukatı oldu. 1944’te ırk ayrımına karşı yerli halkın kurduğu Afrika Ulusal Kongresi’ne (ANC) katıldı.

1948 yılında kongrenin Gençlik Birliği’ne sekreter ve 1950’de başkan seçildi. Mandela, rejimin ırkçı baskı politikasına karşı kitlesel mücadeleyi örgütleyenler arasında ilk sıralarda yer alıyordu.